Oproep!
Hallo. Wij (werkgroep Telefan) beheren het erfgoed van het voormalig Telefoondistrict Arnhem en Nijmegen. Onze erfgoed verzameling is ondergebracht in de Telefooncentrale Arnhem – Presikhaaf.
We hebben een publicatie opgesteld over het ontstaan en de ondergang van het Telegraaf en Telefoonkantoor aan het Velperplein in Arnhem en het eerste herstel van de telefoondienst in Arnhem. Het gebouw is door de Duitsers in april 1945 opgeblazen en we hebben gemeend dat het goed is daarover nu te verhalen.
Via bijgaande link komt u bij de publicatie, gepresenteerd als flipboek. http://online.pubhtml5.com/eghy/oikk/
Wellicht is het goed om deze publicatie te vermelden op uw website, ook dit is immers (nu erg actueel) een stuk erfgoed van de Spoorhoek. Wilt u meer weten over de publicatie, het is ook mogelijk over dit onderwerp een lezing te verzorgen, dan horen wij dat graag. U kunt ons ook vinden op onze website https://www.telefan.nl – Met vriendelijke groet, Namens Telefan , Jan Jansen
Achtergrond
Het gebouw werd verschillende malen door het oorlogsgeweld in 1944 en 1945 beschadigd. Na een geallieerd luchtbombardement op 10 februari 1945 kon een brand in het gebouw nog juist bedwongen worden. Enkele weken later zien de Duitsers het hopeloze van hun situatie in. Om de geallieerden toch nog een beetje dwars te zitten, blazen ze het Telegraafkantoor met trotyl op. Dat was tussen 15 maart en 14/15 april 1945 (bevrijding Arnhem) dat de telefooncentrale door de Duitsers is opgeblazen.
In de nacht van 12 op 13 april 1945 staken Britse troepen met amfibievoertuigen vanuit Westervoort de IJssel over om Arnhem te bevrijden. De Duitse verdediging van de stad was samengetrokken in de Enka-fabriek in de Kleefse Waard. Het kostte de Canadezen bijna de hele dag om de troepen die zich hier hadden verschanst te verdrijven. De Duitse verdediging van Arnhem was hiermee gebroken. Hoewel er incidenteel door terugtrekkende Duitsers geschoten werd, was van georganiseerd verzet tegen de Britse opmars op zaterdag 14 april vrijwel geen sprake meer.
Het door Crouwel ontworpen Telegraaf- en Telefoonkantoor in Arnhem stond aan het Velperplein tussen de Apeldoornseweg en de Spoorwegstraat, op de plek waar tot 1919 de statige villa van het echtpaar Scheidius-Lüps had gestaan. De ingang was op de hoek met de Spoorwegstraat. De naam van het gebouw, dat in december 1922 in gebruik werd genomen, was eigenlijk Rijkstelegraaf- en Telefoonkantoor. Dit om onderscheid te maken met de Gemeentelijke Telefoondienst die tussen 1896 en 1926 de telefoonservice onderhield.
Andere bronnen:
- Flipboek Telegraafkantoor: http://online.pubhtml5.com/eghy/oikk/
- Telefan, Historische collectie van het Telefoondistrict Arnhem: https://www.telefan.nl/
- Arnhem Spookstad: http://spookstad.yolasite.com/24-terugkeer.php
- http://www.arneym.nl/verdwenenmonumenten/telegraafkantoor/index.html
- http://www.slag-om-arnhem.nl/de-bevrijding-van-arnhem-deel-4a-bevrijding-van-een-verwoeste-stad/
- https://mijnspijkerkwartier.nl/berichten/terug-in-de-tijd-op-het-velperplein
- Uit de serie 20 Straten en een Boulevard: http://www.spijkerkwartier.net/wetenswaard/Historie%20sites/ts17.htm
- http://www.spijkerkwartier.net/wetenswaard/Historie%20sites/tweedewo.htm